🧾 Wprowadzenie
Jeśli inwestujesz w ETF-y (fundusze notowane na giełdzie) przez platformy takie jak Revolut, eToro czy Interactive Brokers, masz obowiązek zgłosić zyski kapitałowe i dywidendy w Polsce na formularzu PIT-38.
Ten artykuł wyjaśnia, w prostych słowach, jak:
- Obliczyć zysk lub stratę przy sprzedaży ETF-ów,
- Zgłosić dochód z dywidend otrzymanych z ETF-ów,
- Zastosować właściwy kurs NBP,
- I obliczyć podatek 19% od zysków kapitałowych.
Nawet jeśli broker nie wystawił Ci PIT-8C, możesz wypełnić PIT-38 samodzielnie na podstawie historii rachunku.
🧩 Jak opodatkowane są ETF-y w Polsce
ETF-y generują dwa rodzaje dochodu podlegającego opodatkowaniu:
- Zyski kapitałowe – gdy sprzedajesz jednostki ETF drożej niż je kupiłeś.
- Dywidendy – okresowe wypłaty otrzymywane z ETF-ów, które posiadają akcje wypłacające dywidendy.
Oba typy zgłasza się w PIT-38, ale są opodatkowane osobno:
- Zyski kapitałowe wpisuje się w Części C PIT-38.
- Dywidendy i inne dochody pasywne w Części G.
🧮 Przykład: Sprzedaż ETF i otrzymanie dywidendy
Załóżmy realistyczny przypadek inwestora z Europy korzystającego z zagranicznego brokera.
| Data | Zdarzenie | Kwota (EUR) | Szczegóły |
|---|---|---|---|
| 1 marca 2024 | Zakup 10 jednostek ETF po €100 | €1 000 | €2 prowizji |
| 1 lipca 2024 | Wypłata dywidendy | €20 | 15% podatek pobrany za granicą (€3) |
| 1 września 2024 | Sprzedaż 10 jednostek ETF po €110 | €1 100 | €2 prowizji |
Przejdziemy krok po kroku przez pełne obliczenia.
🧩 Krok 1: Oblicz zysk kapitałowy (zysk ze sprzedaży)
Sprzedając jednostki ETF, przychód to wartość sprzedaży, a koszt to kwota pierwotnego zakupu, wliczając prowizje.
💰 Przychód
Sprzedaż = €1 100
Kurs NBP z 30 sierpnia 2024 = 4,60 PLN/EUR
Twój przychód do PIT-38:
1 100 × 4,60 = 5 060 PLN
📉 Koszty
| Data | Opis | EUR | Kurs | PLN |
|---|---|---|---|---|
| 29 lutego 2024 | Zakup (€1 000 + €2) | 1 002 | 4,40 | 4 409 |
| 30 sierpnia 2024 | Prowizja sprzedaży | 2 | 4,60 | 9 |
Łączne koszty = 4 409 + 9 = 4 418 PLN
✅ Zysk
Przychód − Koszty = 5 060 − 4 418 = 642 PLN
💡 Podatek
PIT-38 stosuje stałą stawkę 19% dla zysków kapitałowych.
642 × 0,19 = 122 PLN
Ta kwota pojawi się w Części C PIT-38.
💶 Krok 2: Zgłoś dochód z dywidendy
Wypłaty dywidend są opodatkowane osobno.
W naszym przypadku:
- Dywidenda brutto = €20
- Podatek u źródła (15% w USA) = €3
Kurs NBP z dnia poprzedzającego wypłatę (28 czerwca 2024) = 4,55 PLN/EUR
| Opis | EUR | PLN |
|---|---|---|
| Dywidenda brutto | €20 | 91 PLN |
| Podatek zapłacony za granicą | €3 | 13,65 PLN |
| Podatek polski (19%) | — | 17,29 PLN |
Możesz odliczyć podatek zapłacony za granicą, ale tylko do wysokości 17,29 PLN.
Ostateczny podatek do zapłaty w Polsce:
17,29 − 13,65 = 3,64 PLN
Zapłacisz 3,64 PLN w Polsce.
🧾 Krok 3: Wypełnij formularz PIT-38
Zyski kapitałowe (Część C):
| Pole | Opis | PLN |
|---|---|---|
| 22 | Przychód | 5 060 |
| 23 | Koszty | 4 418 |
| 26 | Zysk | 642 |
| 31 | Podatek (19%) | 122 |
Dywidendy (Część G):
| Pole | Opis | PLN |
|---|---|---|
| 44 | Podatek polski (19%) | 17,29 |
| 46 | Podatek zapłacony za granicą | 13,65 |
| 47 | Podatek do zapłaty w Polsce | 3,64 |
💱 Krok 4: Użyj właściwego kursu wymiany
Przeliczając EUR → PLN:
- Zawsze używaj kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego przed transakcją.
- Oficjalne kursy znajdziesz na www.nbp.pl.
Ta zasada dotyczy osobno:
- Każdego zakupu
- Każdej sprzedaży
- Każdej wypłaty dywidendy
- Każdej opłaty
Prowadzenie przejrzystego arkusza kalkulacyjnego zapewnia dokładność w razie kontroli ze strony Urzędu Skarbowego.
🧠 Krok 5: Przechowuj dokumentację
Nie załączaj żadnych dokumentów do PIT-38, ale zachowaj:
- Wyciągi brokerskie z informacjami o zakupie/sprzedaży
- Podsumowania dywidend
- Zrzuty ekranu lub wydruki PDF kursów NBP
- Potwierdzenia podatku zapłaconego za granicą (dla odliczenia dywidend)
Służą one jako dowód w razie prośby o wyjaśnienia ze strony urzędu.
⚠️ Najczęstsze błędy
- ❌ Użycie bieżącego kursu zamiast historycznego kursu NBP.
- ❌ Pominięcie prowizji w kosztach.
- ❌ Brak zgłoszenia dywidend zagranicznych, bo "podatek już pobrano" (musisz je zgłosić!).
- ❌ Mieszanie ETF-ów z innymi aktywami — zgłoś wszystkie zyski kapitałowe w jednym PIT-38.
✅ Podsumowanie
| Typ | PLN | Podatek (19%) |
|---|---|---|
| Zysk kapitałowy | 642 | 122 |
| Dywidenda | 91 | 3,64 |
| Łączny podatek do zapłaty | — | 125,64 PLN |
💡 Uwagi końcowe
- Zawsze składaj PIT-38 do 30 kwietnia za poprzedni rok.
- Jeśli posiadasz ETF-y u kilku brokerów, połącz wszystkie transakcje w jednym PIT-38.
- Przechowuj dokumenty przez co najmniej 5 lat na wypadek kontroli.
Znając te zasady, wypełnisz PIT-38 pewnie, bez konieczności polegania na podsumowaniach brokera.